Asker Kaçağı [Yoklama Kaçağı /Bakaya] İşçi Çalıştırmak Suç mu?

Tüm ülke çapında sayısı yüz binlere ulaşan yoklama kaçakları ve yine sayısı on binleri bulan bakaya statüsündeki yükümlüler, Milli Savunma Bakanlığını harekete geçirdi. Kendiliğinden teslim olan ve kolluk güçleri tarafından yakalanan ve askerlik şubelerine teslim edilen bakaya ve yoklama kaçaklarına halihazırda zaten kaçak bulundukları sürelere bağlı oranda artan idari para cezaları uygulanmaktaydı. Bir süredir de Türk Silahlı Kuvvetleri ve Milli Savunma Bakanlığı yoklama kaçağı olanların ve bakaya kalan kişilerin silah altına alınmaları amacıyla işverenlere de hapis cezası formülü uygulamasına başladı. Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan bu uygulamaya göre yoklama kaçağı ya da bakaya statüsünde asker kaçağı çalıştıran işverenler de hapis cezası alabilecekler. 

Asker Kaçağı Çalıştırmak Suç Mu? 

1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 93. maddesinde ve de 1632 sayılı Askerlik Ceza Kanunu’nun 75. maddesinde “kaçaklara yardım edenlerin cezaları” başlığı altında “asker kaçağı çalıştırmak” suçu düzenlenmiştir.

Uzun yıllardır uygulama alanı bulamayan ancak kanunda düzenlenen bu suç, yoklama kaçağı veya bakaya olan yükümlülerin silah altına alınması için Milli Savunma Bakanlığının girişimleriyle tatbikatta yer almaya başlamıştır. İlgili maddede asker kaçağı çalıştırmak suçu kanunun ilgili maddesinde;

“…hükümetten yapılacak tebligat üzerine özel işlerinden çıkarmayanlar üç aydan bir yıla…seferberlik ve olağanüstü hallerde altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.“ şeklinde düzenlenmiştir.

Yukarıdak kanun düzenlemesine göre ister iş yerinde yoklama kaçağı, ister bakaya kalmış statüsünde olsun asker kaçağı çalıştırmanın cezası üç aydan bir yıla hapis cezası ile olağanüstü hallerde altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına çıkabilmektedir. 

1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 93. maddesinde de asker kaçağı çalıştırmak suçu, Askerlik Ceza Kanunu’na atıfta bulunularak;

“Yoklama kaçağı, saklı ve bakayaları bilerek resmi veya özel hizmete alanlar Askeri Ceza Kanunu’na göre cezalandırılırlar.” şeklinde düzenlenmiştir.

Hangi Durumlarda Ceza Uygulanır?

Uygulama şu şekilde;

• Öncelikle yükümlünün bağlı bulunduğu yerdeki askerlik şubesinden iş yerine yazı gönderilir.
• Gönderilen bu yazıda kişinin kimlik bilgileri ve adres bilgileri bulunmaktadır.
• Bunun dışında jandarma ve emniyet güçleri tarafından şahsın yurt genelinde yoklama kaçağı ya da eğer bakaya ise bakaya olarak aranmakta olduğu yazmaktadır.

İş yerine gönderilen yazıda ikinci olarak işçi ve işveren tarafından izlenilmesi gereken birtakım prosedürler hakkında bilgi ve talimatlar verilmektedir. Bu talimatlara göre; yükümlünün, yani yoklama kaçağı veya bakaya statüsündeki kişinin, silah altına alınmasını sağlamak için kendilerine en yakın askerlik şubesine müracaat etmesi ve bu askerlik şubesinden işlemlerini tamamladığına dair belgeyi çalıştığı kuruma veya iş yerine teslim etmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu işlem tamamlandıktan sonra iş yerinden alınan bu tebellüğ belgesinin tekrardan askerlik şubesine gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu belgenin askerlik şubesine şahsen teslim edilmesinde fayda vardır.

Yapılması gereken işlemler gayet net ve basit, verilen süre de oldukça makuldür. Verilen süre içerisinde kendilerinden talep edilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenler hakkında söz konusu asker kaçağı çalıştırmak suçundan soruşturma açılması maksadıyla iş yerinin bağlı bulunduğu Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmaktadır. Bu suç duyurusu sonucunda açılacak soruşturma ile işverenler hapis cezası riski ile karşı karşıya kalabilirler.

Kısaca özetleyecek olursak; bakayalar ve yoklama kaçakları kendilerine verilen 15 günlük süre içerisinde gerekli askerlik işlemlerini yaptırmazlarsa işverenleri asker kaçağı çalıştırmak suçundan Askerlik Ceza Kanunu’na göre 3 aydan 1 yıla veya 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası riski ile karşı karşıya kalabilecekler. 

Bunlara ek olarak asker kaçağı işten atılma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Bunun dışında yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyerek ya da gerekli işlemleri yapmayıp, zorunlu kılınan belgeleri sunmayarak işverenini hapis cezası tehlikesi ile karşı karşıya getirebilir. Sonuç olarak hem işveren hem de yükümlü kişi, kendilerine verilen makul yasal süresi içerisinde devlet tarafından uyulması talep edilen prosedürlere harfiyen uymak durumundadır. Bu sayede hem işçi hem işveren ceza yaptırımları ile karşılaşmamış olur.

Bir önceki yazımız olan Özel Kuvvetler Alım Şartları başlıklı makalemizde bordo bereli giriş şartları, nasıl gireri özel kuvvetlere ve özel kuvvetler alım şartları hakkında bilgiler verilmektedir.