Hava Değişimi Nedir? Nasıl Alınır? Askerde Hava Değişimi Almanın Yolları

Askerlik Kanunu gereğince, 20 yaşından gün almış ve askerliğe engel teşkil edebilecek bir durumda olmayan her Türk erkeği, askerlik görevini yapmakla yükümlüdür. Ruh ve beden sağlığı yerinde olup silah altına alınan yükümlüler, yaşadıkları çeşitli olaylar neticesinde bu sağlıklarını yitirebilirler. Eğer hastalık kışla içerisinde dinlenmek suretiyle tedavi edilebiliyorsa askere istirahat raporu verilir. Ancak tedavinin uzun sürecek olması, kışla içerisinde yapılamaması veya askerin ruh sağlığının tehlike altında olması gibi durumlarda; askerin belli bir süre boyunca kışladan ayrılmasına izin verilir. Bu izne hava değişimi izni adı verilir.

Hava Değişimi Nasıl Alınır?

Hava değişimi almak, kişinin inisiyatifinde değildir. Yükümlünün hava değişimine gönderilip gönderilmeyeceğine onu muayene eden doktor karar verir. Hava değişimi almak için iki kriter vardır:

• Askerin ruh ve beden sağlığını yitirmiş olması
• Eğer izin verilmez ise ruh ve beden sağlığını yitirmek üzere olması

Bazı hastalıklarda askere istirahat raporu yazılabilir, bu rapor dahilindeki izin hava değişimi olarak sayılmaz. Bir iznin hava değişimi olarak kabul edilebilmesi için uzun dönem yükümlüye en az 21 günlük izin yazılması gerekir. Ayrıca hava değişimi izinlerinde yükümlünün tedavisi, kışla içerisinde değil sevk edildiği yetkili sağlık kuruluşunda veya ikametgahının bulunduğu şehirde yapılır.

Sorumlu doktorun, yükümlünün hava değişimi almasını gerektirecek bir durumu olduğunu rapor etmesi halinde asker hava değişim izni alabilir.

Hava Değişimi Hastalıkları Nelerdir?

Kesin olarak hava değişimi izni verilen hastalıklar diye bir liste yoktur. Çünkü hastalıkların yarattıkları etkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişiler grip rahatsızlığından iki günde kurtulabilirken bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde hastalık hem daha geç iyileşir hem de semptomları daha şiddetli olur. Bu nedenle “X hastalığına yakalanan kişi kesin hava değişimi alır” demek mümkün değildir.

Ayrıca hava değişimi izni için yalnızca fiziksel rahatsızlıkları düşünmemek gerekir. Askerlik hayatı, sivil hayattan oldukça farklı bir yapıya sahiptir ve bu işleyiş zaman içerisinde kişinin psikolojisini yıpratabilir. Bu gibi durumlarda yaşanan psikolojik çöküntüler ve ruhsal rahatsızlıklarda da kişiye hava değişimi verilebilir. Genel olarak askerde hava değişimi rahatsızlıkları;

• Kalp hastalıkları,
• Akciğer rahatsızlıkları,
• Kıl dönmesi,
• Psikolojik rahatsızlıklar olarak sıralanabilir.

Bu hastalık türlerine sahip bir kişi, mutlak surette hava değişimi alacak diye bir kaide olmadığı gibi başka bir hastalığa yakalanan kişinin de hava değişimi almayacağı kesin değildir.

Hava Değişimi Alma Yolları Nelerdir?

Askerlikte hava değişimi, gerçekten ihtiyacı olan yükümlülere yitirdikleri veya yitirmekte oldukları ruh ve beden sağlıklarını geri kazanmaları için tanınmış bir haktır. Ancak ne yazık ki bazı erbaş ve erler bu hakkı suistimal ederek hava değişimi almayı tercih edebilmektedirler.

Pek çok yükümlü bu haktan yararlanabilmek için çeşitli senaryolar üretmekte ve kendilerini hasta gibi göstermektedirler. Ancak sorumlu doktorların, hava değişimi almak için üretilmiş senaryoların neredeyse tamamına aşina olduklarını aklınızdan çıkarmayın. Eğer gerçekten hava değişimi iznine ihtiyacınız yoksa ve bir şekilde izin almayı başarırsanız, bu izne gerçekten ihtiyacı olan birinin hakkını yemiş olabileceğinizi unutmayın.

Hava Değişimi İzni Kaç Gündür?

Çeşitli kaynaklarda hava değişimi izni ile güncel olmayan bilgilerin yer almasından dolayı hava değişimi izni süresiyle ilgili kafa karışıklıkları yaşanmaktadır. Eskiden 90 gün olan hava değişimi izni, yürürlüğe giren KHK ile birlikte 2019 yılı itibarıyla;

• Kısa dönem erler için en fazla 15 gün,
• Uzun dönem erler için en fazla 30 güne düşürüldü.

Bu düzenleme, bazı yükümlülerin hava değişimi iznini suistimal ederek askerliklerinin son üç ayını hava değişimi izniyle geçirmelerinden dolayı yapılmıştır. Bu düzenleme ile hem suistimallerin önüne geçilmiş hem de gerçekten hava değişimi iznine ihtiyaç duyanların tespiti kolaylaştırılmıştır.

Hava Değişimi İzni Askerlikten Düşer mi?

KHK ile yapılan düzenlemenin ardından 15 ve 30 gün olarak belirtilen hava değişimi izni süresi, yükümlünün askerlik süresinden düşer. Bu izin süresince yükümlü, askerlik görevini yerine getiriyor sayılır. Ancak belirlenen izin sürelerinden daha uzun rapor alması gereken yükümlülerin kalan izin süreleri askerlikten düşmez ve kullanılan izin süresi kadar askerlik terhis tarihleri ertelenir.

Örneğin 30 günlük hava değişimi izni aldığınızı varsayalım. 30 günün sonunda yetkili doktor tedavinizin tamamladığına veya yeterli iyileşme sürecini göstermediğinize kanaat ederek size 20 günlük rapor yazdı. Bu hesaplamaya göre toplam 50 gün izin yaparsınız; bu iznin 30 günü askerlikten düşerken kalan 20 günlük izin süresi kadar askerliğiniz uzar.

Hava Değişimi Parası Nedir?

Yükümlünün ruh ve beden sağlığının korunması, kendi görevi olmakla birlikte birlikler de askerin sağlığını yitirmemesi için gerekli şartları sağlamakla yükümlüdür. Eğer asker ne sebeple olursa olsun hava değişimi izni alırsa, Türk Silahlı Kuvvetleri ona izin süresi boyunca bir nevi tazminat ödemekle görevlidir. Hava değişimi parası, askerin görevli olduğu bölgeye ve birliğe göre değişiklik gösterir.

Hava Değişimi Parası Nasıl Alınır?

Hava değişimi izni verilmiş yükümlülerin hava değişimi parası almak için bağlı oldukları askerlik şubesine başvurmaları gerekir. Hava değişimi parası alabilmek için askerin daha önceden hava değişimi izni almamış olması gerekir. Daha önce hava değişimi almadığını gösterir belgenin 3 adet fotokopisi haricinde diğer gerekli evraklar;

• Hava değişim izni/raporu,
• Nüfus cüzdanı/kimlik kartının aslı ve 3 adet fotokopisi,
• Ziraat Bankası asker hesabı bilgileri olarak belirtilmiştir.

Bu evraklarla birlikte askerlik şubesine başvurarak hava değişimi parası almanız mümkün.

Hava Değişimi Parası Hangi Hesaba Yatar?

Hava değişiminden dolayı alacağınız para, hava değişimi parası başvurusu sırasında belirtmiş olduğunuz Ziraat Bankası askerlik hesabına yatırılır. Bu hesap, acemi birliğine alınan tüm askerlerin kayıt işlemleri sırasında açılır.

Hava değişimi parası sorgulama işlemi;

• Ziraat Bankası şubelerinden,
• Ziraat Bankası ATM’lerinden,
• Ziraat Bankası internet sitesi ve mobil uygulamasından yapılabilir.

Hava değişimi parası, yükümlüye verilen raporda belirtilen tarihler arasında hesaba yatırılır. Bu para haricinde yükümlünün, ikamet ettiği ev ve askerlik şubesi arasındaki yol masrafı da hesaplanarak kendisine ödenir.

Hava Değişimi Parası Ne Kadar?

Hava değişimi parası, yıl içinde belirlenen günlük iaşe bedelinin, verilen rapor süresiyle çarpımı kadardır. 2019 yılı itibarıyla belirlenen günlük iaşe bedeli 25 TL’dir. Bu hesaplamayla hava değişimi izni almış bir kişinin alabileceği en yüksek hava değişimi parası 750 TL artı yol ücretidir. Yükümlü, rapor süresince yatan hava değişimi parasını kendisine verilen Ziraat Bankası ATM kartıyla ATM’lerden dilediği zaman çekebilir.

Hava Değişi Parası Konulu Daha Detaylı Yazımız İçin: Hava Değişimi Parası Nasıl Alınır, Ne Zaman Yatar, Nasıl Hesaplanır?

 

Bir önceki yazımız olan Genelkurmay Başkanlığı 2019 Silahlı Kuvvetler Uzman Yardımcısı Alımı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.