Bedelli Askerlik Hangi Yıllarda Çıktı? Şartları ve Bedelleri Ne Oldu?
Bedelli askerlik teriminin tarihi Osmanlı dönemine kadar uzanmaktadır. İlk uygulandığı tarihten itibaren farklı isimlerle adlandırılmış olan bedelli askerlik uygulaması geçmişten beri aynı mantıkla işlemektedir. Uygulamanın amacı ordunun ve devletin ihtiyaçlarını karşılamak ve askerlik yükümlülerinin işlerinin aksamının önüne geçmektir. Anayasaya göre bedelli askerlikte, eşitlik ilkesine aykırı bir durum söz konusu değildir.
Bedelli askerlik uygulamasının Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi askere gitmek istemeyen birçok yükümlüyü mutlu ederken 21 günlük zorunlu temel askeri eğitim mecburiyetiyle ilgili detaylar merak konusu oldu. Genelkurmay Başkanı kışlalarda yığılma olmaması ve askerlerin moralinin bozulmaması amacıyla 21 günlük temel askeri eğitim mecburiyetinin kaldırılmasını talep ettiyse de bu konuda geri adım atılmadı.
Bedelli Askerlik Nedir?
Askerlik hizmetini kısa dönem statüsünde yerine getirecek olanlar için askerlik süresi 6 ay iken uzun dönemler için bu süre 12 aydır. Askeri hizmete tabi olarak geçirilen bu süreler birçok yükümlü açısından aileden uzak kalmaya, iş hayatıyla alakası problem yaşanmasına sebep oluyor. Bu sebepten ötürü yürürlüğe sokulan bedelli askerlik uygulaması, zorunlu askerlik hizmetinin belirli bir ücret karşılığında yerine getirilmesi anlamına geliyor.
En Son Bedelli Askerlik Tarihleri
Cumhuriyet tarihi boyunca 10 kez bedelli askerlik uygulaması yürürlüğe sokuldu. Farklı şekillerde ve ücretlerde yürürlüğe sokulmuş olan bedelli askerlik ilk kez 1870 yılında Osmanlı’da Yeniçeri Ocağının kapatılmasının hemen ardından gündeme gelmiştir.
1870 İlk Bedelli Askerlik
1870 yılında yürürlüğe sokulan “Bedel-i Şahsi” isimli bedelli askerlik uygulaması, askerlik görevini icra etmesi için yerine başka birini bulma esasına dayanıyordu. Osmanlı döneminde askerlik 5 yıl yapılırdı ve kura ile belirlenirdi. Bedel-i Şahsi uygulamasından yararlanmak isteyenler aynı şartları taşıyan başka birini askere gönderirdi. Bu uygulamadan faydalanmak için ise aşağıda şartları taşımak gerekiyordu:
- 25-30 yaşlarında olmak
- Beyaz olmak (Siyah kölelerin uygulamadan faydalanması mümkün değildi.)
- Bulaşıcı hastalığı olmamak
- Ruhsal durumu sağlıklı olmak
- Yüz kızartıcı suç işlememiş olmak
- Çevresindeki kişiler tarafından iyi bilinmek
Eğer kurada çıkan kişi, kendisinin yerine askere gidecek birini bulamazsa para ödeyerek de askerlik görevini tamamlamış sayılırdı. Bu uygulamaya ise “Bedel-i Nakdi” denilirdi. Yine 1870 senesinde çıkarılan bu uygulama ile 15.000 kuruş veren askerler, 3 aylık eğitim dışında askere gitmezlerdi.
1987-1992-1999-2011 Yılları Bedelli Askerlik
1987 bedelli askerlik uygulaması Turgut Özal döneminde yürürlüğe sokuldu ve 18 bin 433 kişi bu uygulamadan yararlandı. Bu tarihte bedelli askerlik kanununun çıkartılma amacı bakaya konumundaki problemli yükümlülüklerin eritilmesine yönelikti.
1992 bedelli askerlik uygulamasından 35 bin 111 kişi yararlandı. Yükümlüler bedelli askerlik için devlete 168 milyon Alman Markı ödedi.
1999 bedelli askerlik uygulaması ise diğerlerinden farklı bir amaçla çıkartıldı. 17 Ağustos Gölcük depremi sonrası bozulan ekonomiyi düzeltmek ve vatandaşların kendini toparlayabilmesi için bedelli askerlik yürürlüğe girdi. 72 bin 290 kişi bu uygulamadan yararlandı.
2011 bedelli askerlik uygulamasından ise 70 bin 413 kişi, 2 milyar 230 milyon Türk Lirası ödeyerek yararlandı.
2014 bedelli askerlik uygulamasının amacı elde edilecek gelirle Türk Silahlı Kuvvetlerinin savunma teknolojisi ihtiyaçlarını karşılamaktı. Bu uygulamadan 203 bin 824 faydalandı ve devlet 3 milyar 668 milyon Türk Lirası gelir elde etti.
2018 Bedelli Askerlik
Bedelli askerlik düzenlemesinin yer aldığı kanun tüm detaylarıyla birlikte Resmi Gazete’de yayımlandı. Son başvuru tarihi 3 kasım 2018 olarak belirlenen bedelli askerlik hizmetinden faydalanmak için öncelikle e-devlet üzerinden başvuru yapmak gerekiyor. Yapılacak bu başvurunun ardından Ziraat ya da Halk Bankası üzerinden ödemeler gerçekleştirilecek. Daha sonra ödeme yapıldığına müteakip barkodlu ödeme belgesi ve bankadan alınacak 3 adet banka dekontunun aslı ile birlikte askerlik şubesine giderek müraacat edilecek.
Bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak için:
- 1 Ocak 1994 tarihinden önce doğmak (En son bedelli askerlik yaşı 25 olarak belirlenmişti. Daha sonra 1 Ocak 1994 tarihinde doğmuş olan yükümlüler de bedelli askerlik kapsamına dahil edildi.),
- Ziraat ya da Halk Bankalarının herhangi bir şubesine 15 bin Türk lirası yatırmak,
- 3 Kasım 2018 tarihine kadar başvuru yapmak,
- Henüz fiili askerlik hizmetine başlamamış olmak,
- Başvurusu uygun görüldüğü takdirde 21 günlük askerlik görevini tamamlamış olmak gerekir.
21 günlük eğitim süresince temel askerlik eğitimi, silah takıp sökme, atış, yürüyüş, yat-kalk dersleri ve bunların yanında muharebe ve yangın söndürme dersleri verilecek. Ayrıca temel eğitim süresince izin kullanılmayacağı da belirtildi.
Silah altındakiler, firardakiler, hava değişimi iznindekiler bedelli askerlikten yararlamazken yoklama kaçağı ya da bakaya durumundakiler bedelli askerlik kapsamındadır.
Bedelli Askerlik 3. Celp Dönemine Ait Celp Bilgileri Açıklandı [27 Eylül 2018]
27 Ekim 2018’de silah altına alınıp 21 gün temel askeri eğitimine tabi tutulacak yükümlülerin celp bilgileri açıklandı. Sorgulama yapmak için TIKLAYINIZ!
Bir önceki yazımız olan Bedelli Askerlik Nasıl Ödenir? Bankaların 2018 Kredi Şartları Neler? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.