Yurt Dışında Çalışan İşçilerin Tecil İşlemleri
Askerlik hizmeti, T.C. Anayasasının, “Siyasi Haklar ve Ödevler” bölümünde yer alan 72. maddesinin emrettiği üzere, her Türk (erkeği) için Anayasal bir görevdir. Vatandaşa yüklenen bu görevin Türk Silahlı Kuvvetlerinde mi yoksa başka bir kamu kurumunda mı yapılacağı ile ne şekilde yapılacağı ya da yapılmış sayılacağı ise yine Anayasamıza göre, kanunla düzenlenir. Buna göre, vatan görevi sayılan askerlik hizmetinin usul ve esasları 1111 Sayılı Askerlik Kanunu ile 1076 Sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile düzenlenir.
Askerlik çağı, 1111 sayılı Kanunun 2. maddesinde belirtildiği gibi nüfus kayıtları esas alınmak suretiyle, erkeğin 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının 1. günü başlar ve 40 yaşına girdiği yılın ocak ayının ilk günü sona erer. Kanunda en fazla 20 yıl süreceği bildirilen askerlik çağı, 2 Temmuz 2018 tarihli 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) 6. maddesinin değiştirilen şekliyle, Cumhurbaşkanı tarafından gerekli görülürse 5 yıla kadar uzatılıp kısaltılabilir. Türk vatandaşlığına sonradan alınanlarla, vatandaşlıktan çıkarılıp tekrar alınanlar da askerlik hizmetini yapmak zorundadır.
Bazı hallerde askerlik yükümlülerinin, yoklama ve sevk işlemlerini erteleme hakları bulunur. Bu haller;
- Sağlık sebebiyle erteleme,
- Kardeş ertelemesi,
- Hapis ertelemesi,
- Sporcu ertelemesi,
- Öğrenci ertelemesi,
- Yurt dışında çalışanların ertelemesi,
- Birden fazla vatandaşlık sahibi olanların ertelemesi olarak sıralanır.
Bu haktan kimlerin ve ne şekilde yararlanabileceği de 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun ilgili maddelerinde açıklanır.
Yurt Dışında Çalışanlar İçin Askerlik Tecili
Yabancı bir ülkede doğup büyüyenlerle, ikamet etme ya da çalışma iznine sahip olan Türk vatandaşları da T.C. kanunları gereği askerlik yapmakla yükümlüdürler. Fakat bu yükümlüler askerliklerini 38 yaşını bitirinceye kadar erteleme hakkına sahiptir. Bu kişiler eğer isterlerse erteleme talebinde bulunmayarak, askerlik görevlerini 38 yaşını beklemeden, kanuna uygun yaş aralıklarında yerine getirebilirler. Aşağıdaki ülkelerde askerliklerini yapanlar ise, bu durumu belgelemek kaydıyla ülkemizde askerlik yapmaktan muaf tutulurlar, yani yapmış sayılırlar. Askerlik hizmeti sayılan ülkeler:
- Avusturya
- Danimarka
- Finlandiya
- İsrail
- İsviçre
- Norveç
- Yunanistan
- Tunus
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
- Azerbaycan
İşçi ya da işveren olarak veya herhangi bir meslek ya da sanat dalıyla bağlantısı sebebiyle yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olan yükümlülerin, askerliklerini 38 yaşını doldurdukları yıl sonuna kadar ertelemeleri için, bulundukları ülkedeki yurt dışı temsilciliklerine başvurmaları gerekir. Böylece bu yükümlülerin askerlikle ilgili tüm işlemleri (yoklama, celp, sevk) 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenebilir.
Ertelemenin nasıl ve hangi şartlarda gerçekleşebileceği, Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenir. Bakanlık tarafından belirlenen erteleme şartlarını taşımayanlar ile bu haklarını kullanmak istemeyenler, askere sevk edilirler.
Yurt Dışında Şirket Kuranın Askerlik Tecili
Askerlik tecil hakkı, 1111 sayılı Askerlik Kanunu gereğince, hem işçi hem de işveren olarak yabancı bir ülkede çalışma hayatında yer alanları kapsar. Yükümlülerin bu haktan faydalanabilmesi için, bulundukları ülkede oturma ya da çalışma iznine sahip olmaları gerekir.
Yurt dışında şirket kuran Türk vatandaşlarının askerliklerini erteletmek üzere;
- Erteleme taleplerini dile getirdikleri dilekçe
- Oturma veya çalışma izin belgesi ve
- Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile ikamet ettikleri yerdeki Türk Konsolosluklarına bizzat başvurmaları gerekir.
Bu belgeler yabancı ülkenin mevzuatı çerçevesinde incelenir ve karara bağlanır. Eğer konsolosluklar gerekli görürlerse ek bilgi ve başka belgeler de isteyebilirler.
Bu şekilde ilk erteleme için yaptıkları müracaatları kabul edilenler,
- Her iki ülke vatandaşlığına da sahip olanlar veya süresiz oturma-çalışma iznine sahip olanlar, 38 yaşını tamamladıkları yılın 31 Aralık tarihine kadar,
- Başvurdukları tarih ile oturma-çalışma izinlerinin bitiş tarihi arasında bir yıldan fazla süre olanlar, oturma-çalışma izinlerinin bitiş tarihini izleyen yılın 31 Aralık tarihine kadar,
- Başvurdukları tarih ile oturma-çalışma izinlerinin bitiş tarihi arasında bir yıldan az süre olanlar, başvuru yılını izleyen yılın 31 Aralık tarihine kadar her türlü askerlik işlemlerini erteleyebilirler.
Yılın yarısından fazlasını yurtta geçirenlerin, Türk vatandaşlığından çıkanların, yurda kesin dönüş yapanların, bulundukları ülkeden sınır dışı edilenlerin müracaatları kabul edilmez.
T.C. vatandaşları her türlü yurt dışı askerlik tecil sorgulama işlemlerini e-Devlet şifresi, mobil imza, e-imza, internet bankacılığı kullanarak giriş yapacakları e-Devlet Kapısı portalından yapabilirler.
Aile Birleşimi Askerlik Erteleme
Yabancı ülkede kendileri değil ama eşleri, anne-babaları, kardeşleri vb. çalışanlar, iki ülke arasında “Aile Birleşimi Antlaşması” varsa ve kendilerine de oturma ve çalışma izni taahhüt edildiyse, oturma veya çalışma izinlerini çıkıncaya kadar askerliklerini birer yıllık sürelerle, en çok iki kez erteleyebilirler. Yabancı ülke makamlarının düzenlediği taahhütname ve Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile konsolosluklara başvuranların yükümlülükleri, 38 yaşını bitirecekleri yılın 31 Aralık tarihini aşmamak üzere, başvuru yılını izleyen yılın 31 Aralık tarihine kadar ertelenir.
Bir önceki yazımız olan Asker Arkadaşlarımı Nasıl Bulabilirim? Onlara Nasıl Ulaşırım? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.